Hết thảy các pháp đều là Phật pháp [thế gian đến xuất thế gian]
Ơn Phật rộng lớn, trọn khắp, chẳng còn sót tí gì. Thoạt mới thành Chánh Giác, bèn nói ra pháp Ngài đã chứng, chỉ riêng hàng Pháp Thân đại sĩ mới có thể lãnh hội được; nhân, thiên, phàm phu, Tiểu Thừa chẳng thấy, chẳng nghe. Do vậy, bèn từ Thật bày ra Quyền, ẩn Đại dùng Tiểu, tùy thuận cơ nghi, khéo léo khuyến dụ dần dần, đợi đến khi đã đoạn Phiền Hoặc, đã chứng Chân Đế, rồi mới quở trách mọi lẽ, nhiều cách đào thải, khiến cho phát đại tâm cầu Phật quả, chẳng trụ vào pháp mà tu vạn hạnh. Đến khi căn cơ đã chín muồi bèn hội tam quy nhất, khai Quyền hiển Thật, thọ ký thành Phật cho khắp tất cả, diễn bày thông suốt lớn lao bổn hoài xuất thế. Từ đấy, hiểu rõ hết thảy các pháp đều là Phật pháp, hết thảy mọi người đều là Phật tử, không còn ai cam lòng thoái khuất.
Rõ ràng thiên về hàng phàm phu bị nghiệp buộc ràng
Lại còn thương xót những kẻ tự lực kém hèn, hiện tại quyết khó thể liễu thoát, liền đặc biệt mở ra pháp môn Tịnh Độ khiến cho họ cậy vào Phật từ lực vãng sanh Tây Phương. Có những kẻ tội chướng sâu nặng, định nghiệp chẳng dễ chuyển dời, bèn mở rộng bí mật quán đạo khiến cho họ nương vào sức Tam Mật diệt cho hết sạch không còn sót. Nhưng hai pháp này là đạo để phàm lẫn thánh cùng tu, là pháp thành thủy thành chung; do chúng rõ ràng thiên về hàng phàm phu bị nghiệp buộc ràng khiến cho họ mau được lợi ích thù thắng mà nói như vậy; chứ thật ra mười phương tam thế chư Phật không vị nào chẳng do pháp này mà viên thành Phật đạo, không vị nào chẳng dùng pháp này để phổ độ quần manh.
Đến khi pháp truyền sang Chấn Đán, Lương Võ Đế lên ngôi, thuật giấc mộng cùng cao tăng để phổ độ các hàm linh; nhân đó, [chư Tăng] đọc trọn Đại Tạng, soạn thành nghi quỹ này. Từ đấy lưu thông cho đến ngày nay. Xét về nguồn cội thì dùng vô lượng oai đức đà-la-ni để phát khởi. Xét trên mặt trước thuật và cách xếp đặt thì hết thảy các pháp trong cả một đời giáo hóa không gì chẳng nêu trọn để đọc tụng, tu trì. Do đó, pháp môn ấy rộng lớn, lợi ích sâu rộng, không những làm cho lục đạo phàm phu mau thoát khỏi nghiệp trói buộc mà còn làm cho tam thừa thánh nhân mau chứng Bồ Đề.
Lòng thành mới kham phù hợp lẽ chân!
Người có thể hoằng đạo, lòng thành kham phù hợp lẽ chân! Nếu vị trai chủ thỉnh pháp và các sư tác pháp ai nấy đều dốc kiệt lòng thành, tận lòng kính thì lợi ích không thể nào diễn tả được. Ví như mùa Xuân về trên cõi đất, thảo mộc đều được sanh thành; vầng trăng sáng vằng vặc giữa trời, sông ngòi mỗi mỗi đều hiện bóng. Vì thế, đương nhân được nghiệp tiêu trí rạng, chướng hết, phước cao, tiên vong đều được sanh về Tịnh Độ, sở cầu không gì chẳng toại ý, lại khiến cho oán thân bao kiếp, hàm linh trong pháp giới đều được tắm gội ân quang Tam Bảo, cùng kết duyên chủng Bồ Đề. Nếu trai chủ chẳng thành tâm thì công đức bỏ tiền [làm pháp hội] hữu hạn, tội lỗi khinh mạn pháp vô cùng. Tăng chúng chẳng chí thành thì thổi ống bễ, thổi sáo thành kinh, nhịp chày giã gạo thành lễ. Lúc Tam Bảo long thiên giáng lâm, làm chuyện lỗ mãng, quấy quá, tắc trách, làm sao núi tội không cao chót vót, biển phước cạn khô, sống thì mắc họa tai, chết bị khổ sở cho được? Sách này là bản của Hàng Thản, mờ mịt quá sức, chùa Thiên Đồng dù khắc cũng khó được phổ cập. Do vậy, Tịch Công chùa Vạn Thọ ở Duy Dương, Dũ Công chùa Bảo Luân v.v… quyên tiền để khắc lại hầu được lưu truyền rộng rãi, sai Quang ghi lại năm tháng. Do vậy, lược thuật nguyên ủy cũng như điều lợi, mối tệ, để người theo đuổi pháp này chỉ được lợi ích, chẳng bị tổn hại, thì Phật thánh hoan hỷ, phước lẫn huệ cả hai cùng tăng trưởng. Nguyện những người tu pháp này ai nấy đều gắng lên.
Ảnh minh họa: "Thành kính"
Đoạn: Lại còn thương xót những kẻ tự lực kém hèn, hiện tại quyết khó thể liễu thoát, liền đặc biệt mở ra pháp môn Tịnh Độ khiến cho họ cậy vào Phật từ lực vãng sanh Tây Phương. Có những kẻ tội chướng sâu nặng, định nghiệp chẳng dễ chuyển dời, bèn mở rộng bí mật quán đạo khiến cho họ nương vào sức Tam Mật diệt cho hết sạch không còn sót.
Pháp môn Tịnh Độ phù hợp căn tánh thời Mạt pháp này, cả Tăng lẫn Tục, mà đặc biệt là hàng cư sĩ tại gia, tu chân nơi cõi tục này. Sở dĩ Pháp môn này phù hợp được như vậy đó là do đặc thù riêng, khác hẳn với các Pháp môn khác. Pháp môn này quan trọng ở "cậy [được] vào Phật từ lực vãng sanh Tây Phương" là thành công. Còn 'cậy chẳng được' thì thôi... chịu thua, dẫu cho Tự Lực của bản thân có cao trỗi thế nào đi nữa! Ngược lại, dạng phàm phu tục tử, túc nghiệp [nghiệp từ trước] dẫu sâu nặng thế nào nhưng một khi 'cậy được vào Phật từ lực' là thành tựu giải thoát trong đời. Cho nên nói tu Pháp môn này không luận căn cơ [cao thấp], không luận nghiệp chướng [từ trước nặng nhẹ], không luận công phu [sâu cạn], không luận công đức [nhiều ít]... mà luận ở Tâm đạo hành giả như thế nào mà thôi. Điều này thì chúng ta đã luận bàn quá nhiều rồi, ai ai cũng đã rõ, ở đây không cần nhắc lại nữa.
Chúng ta chỉ lưu ý thêm một chút, rằng Pháp môn này là Pháp "cậy vào Phật lực để vãng sanh", vậy thì hành giả Tịnh Độ đây 'bỏ công bỏ sức' ra ở chỗ nào? Dạ vâng, chắc chắc ở chỗ công phu niệm Phật rồi, nhưng như thế đã đủ chưa, còn dốc sức vào đâu nữa? Phải dốc sức vào gầy dựng Tâm lực của hành giả nữa. Tâm lực phải mạnh, kiên cố, chắc chắn, mà điều này không phải cứ muốn là được [có ngay], phải truy rèn nghiêm túc, chân thật, bỏ công bỏ sức ra như rèn luyện công phu hàng ngày vậy. Nhưng chỗ này đòi hỏi cao hơn so với công phu nhiều, phải đạt 'tới hạn' mới được. Công phu thì là "nhất tâm" [không đạt cũng không sao], còn tâm lực phải đạt "chí tâm" mới được [bắt buộc]. Thật ra, nếu hành giả chân thật tu học, lâu dần sẽ đạt được [chí tâm], còn công phu "nhất tâm" thì phải căn cơ thượng thượng mới may ra, trong vạn người không biết được một không? Đặt biệt là thời buổi 'tạp loạn' như hiện nay, giữ thời khóa đều đặn hằng ngày, 'mỗi năm như một ngày' đã là khó huống hồ đạt đến những cảnh giới như thế [trừ các vị Bồ Tát trên kia xuống đây độ sanh thì chẳng luận bàn]. Thật ra sự vi diệu thù thắng của Pháp môn này ấy chính là chỗ này, tức không cần đến công phu "nhất tâm" mà vẫn được cứu vớt giải thoát. Tức là thiên về hàng phàm phu được cứu thoát [kiêm luôn cả bậc Thánh nhân].
Đoạn: Người có thể hoằng đạo, lòng thành kham phù hợp lẽ chân! Nếu vị trai chủ thỉnh pháp và các sư tác pháp ai nấy đều dốc kiệt lòng thành, tận lòng kính thì lợi ích không thể nào diễn tả được. Ví như mùa Xuân về trên cõi đất, thảo mộc đều được sanh thành...
Thật sự, hoằng đạo mà thiếu lòng thành thì làm sao hoằng đạo cho được. Đạo giải thoát [lẽ chân] thì phải cần lòng thành mới tương ưng, mới cảm ứng. Tự hành, dạy người mà thiếu lòng thành kính [tức qua quýt cho có, hay kèm thêm mục đích 'tư lợi' nào đó] thì thôi..., tốt nhất đừng nên làm, bởi có làm cũng vô ích!
Câu "ai nấy đều dốc kiệt lòng thành, tận lòng kính thì lợi ích không thể nào diễn tả được", câu này thì luận bàn càng nhiều càng... sáo rỗng, tốt nhất mỗi chúng ta cố gắng tận lực thực hành, rồi tự cảm nhận lấy vậy. Thật sự, tu Tịnh Độ cầu giải thoát thì điều này ắt phải có, hay nói cách khác tu càng tốt điều này càng có lợi ích lớn lao càng thăng tiến trên đường đạo, còn tu mà trái nghịch với điều này thì càng 'tuột dốc không phanh' [miễn bàn đến thành tựu!].
Các đoạn khác chúng ta cùng đọc và học tập.
Văn Sao Tăng Quảng Chánh Biên
Lời tựa khắc lại bộ Thủy Lục Nghi Quỹ
Đại Sư Ấn Quang
